تفاوت HDMI و DisplayPort

معرفی کلی HDMI

HDMI (High-Definition Multimedia Interface) در سال ۲۰۰۳ معرفی شد و به‌سرعت جایگزین رابط‌های آنالوگ مانند VGA و DVI شد. این فناوری با هدف انتقال تصویر و صدا از طریق یک کابل طراحی شده و به‌دلیل سازگاری گسترده با دستگاه‌های مصرفی، به یکی از محبوب‌ترین استانداردها تبدیل شده است. نسخه‌های مختلف HDMI، مانند HDMI 1.4، HDMI 2.0 و HDMI 2.1، هر کدام قابلیت‌های پیشرفته‌تری مانند پشتیبانی از رزولوشن‌های 4K و 8K، نرخ تازه‌سازی بالا، و رنگ‌پردازی دقیق‌تری ارائه می‌دهند. همچنین، HDMI از CEC (کنترل الکترونیکی مصرف‌کننده) نیز پشتیبانی می‌کند که به کاربران امکان کنترل چند دستگاه از طریق یک ریموت را می‌دهد.

معرفی کلی DisplayPort

DisplayPort استانداردی است که توسط سازمان VESA توسعه یافته و در سال ۲۰۰۶ عرضه شد. برخلاف HDMI که برای وسایل خانگی طراحی شده، DisplayPort بیشتر در کاربردهای حرفه‌ای و رایانه‌ای استفاده می‌شود. این رابط از قابلیت‌هایی مانند Multi-Stream Transport (MST) برای پشتیبانی از چند نمایشگر از طریق یک پورت، و همچنین نرخ‌های داده‌ی بسیار بالاتر نسبت به HDMI برخوردار است. نسخه‌های پیشرفته مانند DisplayPort 1.4 و 2.0، پشتیبانی از رزولوشن‌های بسیار بالا (تا 16K) و نرخ تازه‌سازی بسیار بالا را فراهم می‌کنند. استفاده از این استاندارد در ایستگاه‌های کاری، گرافیک کامپیوتری پیشرفته و مانیتورهای تخصصی رایج‌تر است.

تفاوت در پهنای باند و کیفیت انتقال

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های HDMI و DisplayPort در میزان پهنای باند قابل انتقال آن‌ها است. DisplayPort 2.0 می‌تواند تا 80 گیگابیت بر ثانیه انتقال دهد، در حالی‌که HDMI 2.1 حداکثر 48 گیگابیت بر ثانیه را پشتیبانی می‌کند. این تفاوت به معنای توانایی بیشتر DisplayPort در پشتیبانی از رزولوشن‌های بالا و نرخ تازه‌سازی سریع‌تر است. به عنوان مثال، برای مانیتوری با نرخ 240 هرتز در رزولوشن 4K،  کابل DisplayPort 2.0 می‌تواند داده‌ها را با تأخیر کمتر و کیفیت بهتر منتقل کند. همچنین در اتصال چند نمایشگر به‌صورت هم‌زمان، DisplayPort به مراتب کارایی بالاتری دارد.

تفاوت در پشتیبانی از صدا و ویژگی‌های جانبی

HDMI از ابتدا به‌گونه‌ای طراحی شده که انتقال صدای دیجیتال چند کاناله را پشتیبانی کند. این ویژگی برای تلویزیون‌ها، سیستم‌های صوتی پیشرفته و سینمای خانگی بسیار حیاتی است. از سوی دیگر، DisplayPort نیز از صدای دیجیتال پشتیبانی می‌کند، اما تمرکز اصلی آن بر انتقال تصویر با کیفیت بسیار بالا است. ویژگی‌های جانبی مانند Daisy Chaining (اتصال زنجیره‌ای چند نمایشگر به‌صورت پشت سر هم)، یکی از مزایای مهم DisplayPort محسوب می‌شود. این ویژگی به کاربران امکان می‌دهد بدون نیاز به چند خروجی گرافیکی، چند مانیتور را به هم متصل کنند.

سازگاری و کاربردهای مصرفی

در زمینه سازگاری با دستگاه‌ها، HDMI در اکثر تلویزیون‌ها، کنسول‌های بازی، پخش‌کننده‌های بلوری، گیرنده‌های AV و لپ‌تاپ‌ها دیده می‌شود. در مقابل، DisplayPort بیشتر در مانیتورهای حرفه‌ای و ایستگاه‌های کاری گرافیکی و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیشتر کارت‌های گرافیک مدرن دارای خروجی DisplayPort هستند، اما بسیاری از لپ‌تاپ‌ها فقط HDMI دارند. البته آداپتورهایی برای تبدیل DisplayPort به HDMI یا بالعکس وجود دارد، ولی استفاده از تبدیل می‌تواند باعث کاهش کیفیت یا محدود شدن نرخ تازه‌سازی شود.

قابلیت‌های گیمینگ

برای گیمرها، انتخاب بین HDMI و DisplayPort اهمیت زیادی دارد. HDMI 2.1 از ویژگی‌هایی مانند VRR (نرخ تازه‌سازی متغیر)، ALLM (حالت تأخیر کم خودکار) و eARC پشتیبانی می‌کند. این ویژگی‌ها برای تلویزیون‌های گیمینگ و کنسول‌هایی مانند Xbox Series X یا PlayStation 5 بسیار مفید هستند. DisplayPort نیز با فناوری‌های Adaptive Sync و G-Sync / FreeSync سازگار است، که در کاهش تأخیر ورودی و جلوگیری از پارگی تصویر تأثیر مستقیم دارد. اگر شما از کارت گرافیک قدرتمند و مانیتوری با نرخ تازه‌سازی بالا استفاده می‌کنید، DisplayPort گزینه‌ی ایده‌آل‌تری برای شما خواهد بود.

تفاوت در طراحی فیزیکی و کابل‌ها

از نظر ظاهری، کانکتور HDMI کوچکتر و جمع‌وجورتر است و در نسخه‌های Mini و Micro نیز ارائه شده است. این موضوع باعث می‌شود در دستگاه‌های کوچک مانند تبلت‌ها و دوربین‌ها نیز قابل استفاده باشد. در مقابل، کانکتور DisplayPort کمی بزرگ‌تر است و دارای قفل مکانیکی برای اتصال محکم‌تر است. این قفل باعث می‌شود کابل به‌راحتی جدا نشود، که در محیط‌های حرفه‌ای مزیت محسوب می‌شود. همچنین، کابل‌های DisplayPort معمولاً از نظر قیمت کمی گران‌تر از کابل‌های HDMI هستند، اما در عوض پایداری بیشتری در انتقال داده دارند.

جمع‌ بندی

با در نظر گرفتن تمام موارد، تفاوت‌های HDMI و DisplayPort هم در ظاهر و هم در عملکرد قابل توجه‌اند. اگر استفاده‌ عمومی یا خانگی دارید، HDMI انتخابی مناسب و مقرون‌به‌صرفه است. اما برای کارهای حرفه‌ای، رزولوشن بالا یا چند مانیتور هم‌زمان، DisplayPort گزینه بهتری خواهد بود. در نهایت، انتخاب شما باید بر اساس نوع کاربرد و تجهیزات موجود انجام شود.